Άρθρο της Κέλλης Κολιγιώργα, Επικοινωνιολόγου

Το ορμητικό ΠΟΤΑΜΙ

Το Ποτάμι του Σταύρου Θεοδωράκη ιδρύθηκε 3 μήνες πριν από τις Ευρωεκλογές και κατάφερε να συγκεντρώσει 378.000 ψήφους. Η ξαφνική εμφάνισή του στο προεκλογικό πολιτικό προσκήνιο προκάλεσε την περιέργεια, τον ενθουσιασμό αλλά και τη δυσπιστία των πολιτών ως προς τα κίνητρά του.  

Όμως η επικοινωνιακή στρατηγική που ακολούθησε σε συνδυασμό με την ανάγκη των πολιτών για αλλαγή κατάφεραν να αναδείξουν το Ποτάμι πέμπτη πολιτική δύναμη με ποσοστό 6,60%.

Το κύριο συστατικό της επικοινωνιακής και πολιτικής επιτυχίας του συγκεκριμένου κόμματος ήταν και είναι το πρόσωπο του ιδρυτή του. 

Ο Σταύρος Θεοδωράκης, πρώην δημοσιογράφος και νυν πολιτικός, έγινε ευρέως γνωστός μέσα από τηλεοπτικές εκπομπές πολιτικού και κοινωνικού περιεχομένου. Ως άνθρωπος της τηλεόρασης, γνώριζε πώς να ‘χρησιμοποιήσει’ υπέρ του την αναγνωρισιμότητά του.

Επιπλέον, η σύνθεση του ευρωψηφοδελτίου (καταξιωμένοι επιστήμονες, καθηγητές, επιτυχημένοι επαγγελματίες, ακτιβιστές, protagoνιστές, άνθρωποι με πολιτική δράση μέσω δημοσίων παρεμβάσεων και αρθρογραφίας) και ο τρόπος παρουσίασης των ονομάτων (ανακοίνωση των υποψηφίων σε δόσεις) κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή και το ενδιαφέρον των ΜΜΕ και των ψηφοφόρων.

Επίσης, η προεκλογική εκστρατεία βασίστηκε στη δύναμη της εικόνας, του προφορικού λόγου και στην απήχηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης χτίζοντας μια πιο άμεση σχέση με τους πολίτες. Οι πολιτικές θέσεις του κόμματος δημοσιεύονταν μέσω βίντεο κυρίως και όχι μέσω γραπτών κειμένων. 

Επιπροσθέτως, το εύστοχο επικοινωνιακά σύνθημα «Πολιτική για όλους» συνέβαλε στην ανάδειξη του κόμματος, παίζοντας διττό ρόλο. Από τη μια πλευρά, υποδήλωνε την παρουσία επαγγελματιών πολιτών και όχι επαγγελματιών πολιτικών στο ψηφοδέλτιο και από την άλλη πλευρά κατάφερε να παρουσιάσει το Ποτάμι σαν ένα καταφύγιο για τους δυσαρεστημένους πολίτες, πρόθυμο να δεχθεί τους αναποφάσιστους αλλά και όσους ψήφιζαν τις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις.

Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθούμε στην επιλογή των πολιτικών σποτ. Το Ποτάμι έπαιξε το επικοινωνιακό παιχνίδι «της πρώτης φοράς» και κέρδισε, προκαλώντας χαμόγελα συμπάθειας και θύελλα αντιδράσεων, καταφέρνοντας να γίνει θέμα συζήτησης.

Δεν μπορεί να αμφισβητήσει κανείς την επιτυχία της προεκλογικής επικοινωνιακής στρατηγικής του κόμματος.  Όμως το Ποτάμι θα κριθεί από την μετεκλογική πολιτική στρατηγική του αποσαφηνίζοντας το ιδεολογικό και πολιτικό στίγμα του. Έχει την ευκαιρία να δείξει τις προ-θέσεις του με την πενταετή θητεία των Ευρωβουλευτών του και την πιθανή συμμετοχή του στις Εθνικές εκλογές.

Το Ποτάμι διαθέτει τη γοητεία του καινούριου καθώς δεν έχει πολιτικό παρελθόν. Θα πρέπει, λοιπόν, να αποδείξει ότι δεν είναι επικοινωνιακό φαινόμενο αλλά πολιτικό φαινόμενο. Θα τα καταφέρει; 

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ και η επικοινωνία του

Το κόμμα του Σταύρου Θεοδωράκη ήρθε για να μείνει ή θα έχει την τύχη της ΔΗΜΑΡ/ΑΝΕΛ/ΛΑΟΣ; 

Είναι πυροτέχνημα που έκανε τη λάμψη του στις πρόσφατες ευρωεκλογές ή θα καταφέρει να μπει και στην Βουλή; 

Πού ανήκει στην Κεντροαριστερά, στην Κεντροδεξιά ή στους Φιλελεύθερους; 

Πολλά τα ερωτήματα που τέθηκαν πριν τις ευρωεκλογές και ακόμα κάποια περιμένουν απαντήσεις μέχρι και τις επικείμενες Εθνικές εκλογές.  

Πολλοί, θεωρούν ότι ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ είχε νεφελώδη επικοινωνιακή στρατηγική και δεν ξεκαθάρισε το στίγμα του.

Κι όμως! ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ είχε ξεκάθαρη επικοινωνιακή στρατηγική και του βγήκε 101%! Περίπου 400.000 ψήφοι σε λιγότερο από 3 μήνες, δεν το λες και αποτυχία.

Πώς το πέτυχε λοιπόν; Επενδύοντας:

Στο πρόσωπο του Σταύρου Θεοδωράκη με όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της εικόνας του και της ξεκάθαρης θέσης του: «φεύγω από τη δημοσιογραφία και η δουλειά μου τώρα είναι η πολιτική». Τοποθετήθηκε όπως έπρεπε απέναντι στους πολίτες. Δεν πάτησε σε δυο βάρκες, αλλά ξεκαθάρισε τη στάση του από την αρχή. Ας μην ξεχνάμε ότι οι πολίτες εμπιστεύονται ακόμα τους πολιτικούς που ως κύριο επάγγελμά τους είναι η πολιτική και όχι κάτι άλλο και η πολιτική μαζί.

Στην κεφαλαιοποίηση της δημοσιογραφικής πορείας του Σ. Θεοδωράκη μέσα από τους Πρωταγωνιστές. Πρόσωπα της καθημερινής πάλης που έψαχναν και αναζητούσαν μια νέα πολιτική έκφραση, που εξέφραζαν τις αγωνίες τους, τις ελπίδες και τα όνειρα τους. Οι ιστορίες των Πρωταγωνιστών στην Πραγματικότητα.

Σε πρόσωπα πολιτικά άφθαρτα και όχι πολιτικούς γυρολόγους (με κομματική προέλευση, ναι), με έργο και επαγγελματική πορεία, με προτάσεις και λόγο.  

Σε θέσεις που δεν δήλωναν το πολιτικό προφανές, δλδ. «ανήκω στο Κέντρο και η ταυτότητα μου είναι αυτή», αλλά «αν εκλεγώ θα συζητήσω με όλες τις δυνάμεις στην Ευρωβουλή και μετά θα αποφασίσω», δηλώνοντας έτσι ότι τίποτα στην πολιτική δεν είναι σταθερό-θέσφατο αλλά υπό διαμόρφωση. ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ δεν έδειξε, από την αρχή βόλεμα αλλά διαπραγμάτευση και μετά απόφαση.

Στην below the line έννοια του «τρίτου πόλου» μεταξύ ΝΔ/ΕΛΙΑ και ΣΥΡΙΖΑ, που μετά τις πρόσφατες εκλογές ο Στ. Θεοδωράκης εξέφρασε ανοιχτά. Το καινούριο που χτιζόταν επικοινωνιακά από ανθρώπους που δεν έχουν ανάγκη την πολιτική για να επιβιώσουν, κατάφερε να μετουσιωθεί σε ποσοστό και άρα να δείξει ότι κάτι καινούριο έρχεται να εισχωρήσει στο πολιτικό σύστημα που ίσως καταφέρει και να μείνει.

Στην επιλογή συγκεκριμένης ομάδας που εμφανιζόταν στα ΜΜΕ και διαμόρφωνε εικόνα στα social media. Ομάδα κατάλληλα εκπαιδευμένη να χειρίζεται, να διαμορφώνει, να εκτελεί.

Στην ήπια αντιμετώπιση της όποιας κριτικής δέχθηκε ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ και ο Στ. Θεοδωράκης από τα ΜΜΕ και στην επιλογή της μη εμπλοκής.

Σε μια ήπια και με χρονικό προγραμματισμό επικοινωνιακή στρατηγική στην ανακοίνωση των ονομάτων που αποτέλεσαν το ευρωψηφοδέλτιο με στόχο τη σταδιακή εξοικείωση με τα πρόσωπα.

Τέλος, σε μια πολιτική επικοινωνία που χαρακτηρίστηκε από απλότητα, σεμνότητα, φιλικότητα, σαφήνεια, φρεσκάδα (ναι, φρεσκάδα ήταν και η πρώτη φορά του spot!), απουσία μεγαλοστομιών, κορόνων και βαρύγδουπων θέσεων επί παντός επιστητού. 

ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ, λοιπόν, είχε ξεκάθαρη επικοινωνιακή στρατηγική στις πρόσφατες εκλογές. Και όποιος δεν το έβλεπε ή έκανε πώς δεν το έβλεπε, δύο τινά συνέβαιναν: ή δεν έλεγε την αλήθεια ή φοβόταν να την παραδεχτεί. 

Our New Brochure!