Χτες βράδυ σερφάροντας στο Ίντερνετ έπεσα τυχαία σε μια συνέντευξη της φημισμένης μεσίτριας ακινήτων Μπάρμπαρα Κόρκοραν, που άφησε τη σφραγίδα της έντονα στη Νέα Υόρκη, αφού και σήμερα το όνομα Corcoran κυριαρχεί σε ότι έχει σχέση με ακίνητα. The real estate baroness of New York. H κυρία Κόρκοραν έλεγε μεταξύ άλλων στη συνέντευξη ότι ξεκίνησε το μεσιτικό της γραφείο με το φίλο και συνέταιρό της και μια γραμματέα. Ο φίλος της ερωτεύτηκε τη γραμματέα και την παντρεύτηκε. Με τον χωρισμό και τη διάλυση της συνεργασίας, της άφησε χίλια δολάρια, που ήταν όλο το κεφάλαιο της εταιρίας. Εικοσιπέντε χρόνια μετά, η επιχείρηση πουλήθηκα για 66 εκατομμύρια δολάρια και η κ. Κόρκοραν συνεχίζει τη ζωή της σαν περιζήτητη ομιλήτρια σε συνέδρια, δίνει συχνά συνεντεύξεις και δραστηριοποιείται σαν venture capitalist, παρέχοντας βοήθεια και χρήματα σε νέους με ενδιαφέρουσες επιχειρηματικές ιδέες.
«Μα υπάρχουν πολλές Κόρκοραν;», θα ρωτήσετε. Ναι, σας διαβεβαιώ και πολλοί και πολλές. Στην Ελλάδα; Ναι, και στην Ελλάδα, βέβαια τηρουμένων των αναλογιών, ως προς τα ποσά επειδή η αγορά εδώ είναι μικρότερη.
Για να μη μιλάω γενικά θα ήθελα να σας μεταφέρω τη δική μου προσωπική εμπειρία από την επιχειρηματική μου ενασχόληση, σε μικρά μεγέθη βέβαια, με εταιρίες στο χώρο της διαφήμισης και της εμπορικής επικοινωνίας. Στη διάρκεια του εργασιακού βίου – εδώ και 3 χρόνια έχω αποσυρθεί από την ενεργό δράση – ξεκίνησα συνολικά, σε διάφορες περιόδους, 10 νέες επιχειρήσεις, 8 στις 10 ήταν Ανώνυμες Εταιρίες, τις περισσότερες με τη συνεργασία ή υποστήριξη της Adel Saatchi & Saatchi, στην οποία ήμουν ο CEO επί 28 χρόνια. Δύο από αυτές τις επιχειρήσεις απέτυχαν πλήρως και έκλεισαν. Τα κεφάλαιά τους και κάποια επιπλέον λεφτά χάθηκαν. Τέσσερις επιχειρήσεις πουλήθηκαν και στη συνέχεια έκλεισαν στα χέρια των νέων ιδιοκτητών. Οι υπόλοιπες τέσσερις πουλήθηκαν και παραμένουν δραστήριες και ανταγωνιστικές, μέσα στο δύσκολο περιβάλλον που σήμερα βιώνουμε.
Όλες αυτές οι εταιρίες ήταν στο χώρο των υπηρεσιών. Αυτό σημαίνει σχετικά χαμηλό κόστος εισόδου και μεγάλες απαιτήσεις ταλέντου και σκληρής δουλειάς. Στη διαδρομή της εξέλιξης αυτών των εταιριών, γνώρισα και συνεργάστηκα με καταπληκτικούς ανθρώπους, τους οποίους είχα επιλέξει εγώ και οι οποίοι μου χάρισαν πολύτιμες εμπειρίες. Μοιραστήκαμε χαρές και λύπες, επιτυχίες και αποτυχίες, ευκαιρίες και παγίδες. Υπέροχες συνεργασίες αλλά και άδικες συμπεριφορές. Πήρα και έδωσα πολλά στον καθένα ξεχωριστά. Στο τέλος έμαθα κάτι παραπάνω από ό,τι ήξερα προηγουμένως.
Παράλληλα, όλα αυτά τα χρόνια, διευθύνοντας μια μεγάλη διαφημιστική εταιρία και όντας μαχόμενος διαφημιστής, λειτουργούσα σαν διαφημιστικός σύμβουλος και είχα το προνόμιο να συνεργαστώ με δεκάδες εταιρίες του Fortune 500 καθώς και με εκλεκτές, μεγάλες και επιτυχημένες Ελληνικές εταιρίες, όπως και με εκατοντάδες μικρότερες, περιλαμβανομένων και των προμηθευτών ή συνεργατών της εταιρίας μας.
Αυτά όλα, καθώς και τα ταξίδια και οι συνεργασίες μου σε μεγάλα οικονομικά κέντρα του κόσμου, η βαθιά γνώση κάποιων θεμάτων, μου δίνουν την άδεια να επικοινωνήσω με κάθε νέο που θέλει να ξεκινήσει μια νέα επιχείρηση και να του πω την άποψή μου για την επιτυχία. Διευκρινίζω ότι λέγοντας κάθε νέο εννοώ όχι μόνο στην ηλικία αλλά και σε κάθε νέο στην καρδιά, ασχέτως της ηλικίας.
Να σημειώσω ακόμη ότι η κύρια ελπίδα για ανάταξη της ελληνικής οικονομίας, για μείωση της ανεργίας και ροή του χρήματος είναι οι νέες μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις που θα δημιουργηθούν από καινούργιους επιχειρηματίες, κάθε ηλικίας, οι οποίοι θα δείξουν εφευρετικότητα και εξωστρέφεια. Αρκετές πιτσαρίες, ταβέρνες και καφέ έχουμε. Προχωράμε στην επόμενη φάση, την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων και ωφέλιμων υπηρεσιών.
Με τη σκέψη προς τους νέους, ας κάνω εδώ μια παρένθεση. Άκουγα συχνά στο παρελθόν ότι ο μόνος τρόπος να κατακτήσεις τη ζωή στην Ελλάδα είναι να έχει η οικογένειά σου χρήματα, γνωριμίες και διασυνδέσεις. Ακόμη ότι είναι έξυπνο να συνεχίσεις το επάγγελμα του πατέρα ή να αναλάβεις την οικογενειακή επιχείρηση, συχνά μαζί με άλλους εξ αίματος ή αγχιστείας συγγενείς. Παρότι υπάρχει κάποια αλήθεια στα παραπάνω, είναι επίσης αλήθεια ότι σπάνια ένας γιατρός, δικηγόρος, πολιτικός στρατιωτικός, δημοσιογράφος ή καθηγητής πανεπιστημίου είναι πιο πετυχημένος από τον πατέρα του, ο οποίος είχε ξεκινήσει από το μηδέν. Ως προς δε τις επιχειρήσεις, βλέπω να ισχύει σε μεγάλο βαθμό η ρήση ότι η πρώτη γενιά δημιουργεί, η δεύτερη συντηρεί και η τρίτη κλείνει την επιχείρηση. Υπάρχουν αξιόλογες εξαιρέσεις, που για το λόγο αυτό είναι αξιοθαύμαστες και οι ιδιοκτήτες αξιέπαινοι, μήπως όμως απλά επιβεβαιώνουν σαν εξαιρέσεις τον κανόνα;
Το μήνυμα που θέλω να δώσω στους νέους είναι ότι κι αν ακόμα δεν έχει η οικογένειά σου λεφτά, διασυνδέσεις, γνωριμίες, μπορείς να πετύχεις, σε ό,τι επάγγελμα διαλέξεις σωστά και σε ό,τι επιχείρηση ξεκινήσεις και συνεχίσεις σωστά. Το σωστά είναι η λέξη κλειδί.
Ο στόχος του άρθρου αυτού είναι να δώσω κατευθύνσεις σε κάθε επίδοξο επιχειρηματία, συμβουλές δοκιμασμένες στην πραγματικότητα της ζωής, που πιστεύω ότι θα βοηθήσουν κάθε άνθρωπο που σκέπτεται να ξεκινήσει μια επιχείρηση.
12 συμβουλές για επιτυχία σε μια επιχείρηση 1. Σκέψου το μέλλον, τι θα συμβεί, πώς θα διαμορφωθεί το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον σε σχέση με τη δουλειά που θέλεις να κάνεις. Το μέλλον πρέπει να το δεις από πολλές σκοπιές. Υπάρχει το πιθανό μέλλον (οι υποθέσεις που θα κάνεις για την κοινωνία και την οικονομία, τις καταναλωτικές τάσεις, κλπ), υπάρχει το μέλλον έκπληξη, the Black Swan, (τα καλύτερα ή τα χειρότερα πράγματα που μπορεί να συμβούν), υπάρχει το επιθυμητό μέλλον (το όνειρο, το όραμα που έχεις), υπάρχει το σχεδιασμένο μέλλον (η στρατηγική που έχεις καταρτίσει και θέλεις να εκτελέσεις). Όλες αυτές οι σκέψεις θα σε βοηθήσουν να φτιάξεις το μέλλον της δικής σου επιχείρησης. Η μελέτη σου πρέπει να καταλήξει ότι θα προσφέρεις αυτό που θέλουν οι άνθρωποι να αγοράσουν, όχι απλά αυτό που έχεις εσύ να πουλήσεις.
2. Βεβαιώσου ότι έχεις αγάπη και πάθος για την υπηρεσία που θα προσφέρεις ή το προϊόν που θα πουλάς. Μην κυνηγήσεις τη δουλειά που υπόσχεται περισσότερα λεφτά, αλλά τη δουλειά που αγαπάς πιο πολύ.
3. Τσέκαρε την εμφάνισή σου, δες τον εαυτό σου σε ένα καθρέφτη, εξέτασε τις φωτογραφίες σου, ρώτησε ένα φίλο, φίλη που εμπιστεύεσαι. Είναι η εμφάνιση σου σύμφωνη με τα πιθανά στερεότυπα ή τις προσδοκίες που έχουν οι πιθανοί πελάτες για τον επιχειρηματία, τον μάνατζερ του κλάδου που θα δραστηριοποιηθείς. Η εμφάνιση του αρχηγού δυσκολεύει ή διευκολύνει, σε όλα τα στάδια της δημιουργίας και ανάπτυξης μιας επιχείρησης. Δεν υπάρχει μια κατάλληλη εμφάνιση για όλες τις δουλειές, υπάρχει όμως μια ακατάλληλη εμφάνιση για κάποιους κλάδους δουλειάς. Έλεγξέ το.
4. Η τιμιότητα, η ευθύτητα, η ακεραιότητα, η νομιμότητα και η ειλικρίνεια είναι οι καλύτεροί σου σύμμαχοι, όταν αρχίζεις από χαμηλά μέχρι να φθάσεις στην κορυφή. Ακολουθώντας τις αρχές αυτές θα αποφύγεις λάθη, αγωνίες, καθυστερήσεις και θα συγκεντρωθείς στο κύριο έργο σου. Να δημιουργείς ευχαριστημένους πελάτες. Μην ξεφύγεις από τις αρχές αυτές και μην παρασυρθείς από πρόσκαιρες αρπαχτές που μπορεί να κάνουν κάποιοι ανταγωνιστές.
5. Ό, τι και αν κάνεις χρησιμοποίησε το διαδίκτυο σαν σημαντικό εργαλείο. Βάλε στόχο να είσαι 12 μήνες μπροστά από τους ανταγωνιστές σου στη χρήση του Ίντερνετ, σε όλες τις εφαρμογές που αφορούν στην επιχείρησή σου και φρόντισε να έχεις στη διάθεση τους καλύτερους συνεργάτες και τον καλύτερο εξοπλισμό.
6. Συγκεντρώσου με φανατισμό στο Μάρκετινγκ και τη Διαφήμιση. Συνεργάσου με τους καλύτερους, μελέτα συνεχώς τον καταναλωτή σου και εξαντλητικά τον ανταγωνισμό σου. Σχεδίασε τις κινήσεις σου πολλούς μήνες πριν τις εκτελέσεις. Να είσαι πάντα θετικός και συνεπής.
7. Κάνε μια συνειδητή και ειλικρινή προσπάθεια να κερδίσεις την αγάπη και τον σεβασμό των πελατών σου. Βάλε την αγάπη και το σεβασμό των πελατών στο κέντρο της εταιρικής κουλτούρας. Μόνο η αγάπη των πελατών, χωρίς τον σεβασμό τους για την επιχείρηση και το προϊόν, δεν μπορεί να στηρίξει μακρόχρονα την επιχείρηση.
8. Δες, ονειρέψου, οραματίσου την επιχείρηση, αλλά και τον εαυτό σου σαν brand, ποιες ιδιότητες, ποιες αξίες, ποια χαρακτηριστικά πρέπει να αποπνέει η επιχείρηση, εσύ και οι συνεργάτες σου. Συγκέντρωσε τα βασικά σε ένα βιβλιαράκι που συνοψίζει την εταιρική κουλτούρα.
9. Να είσαι πάντα θετικός. Άφησε τις γκρίνιες και τις μεμψιμοιρίες στους άλλους. Υπάρχει τόση γκρίνια, άρνηση και κριτική, τόση υπερβολή προς την αρνητική πλευρά, που δεν χρειάζεται να προσθέσεις και εσύ τη δική σου. Αντίθετα, θα βρεις συμμάχους τους εργαζόμενους και τους πελάτες σου, όταν είσαι θετικός να ανανεωτικός στη δουλειά σου.
10. Κράτα πάντα το κόστους σου χαμηλά. Ψάχνε συνεχώς να βρεις τρόπους να ξοδεύεις λιγότερα λεφτά. Μάθε στους συνεργάτες σου να κάνουν οικονομία παντού.
11. Έλεγξε, τσέκαρε, μέτρησε τα πάντα. Θυμήσου τον Ντράκερ. Whatever gets measured, gets done. Μέτρησε τις πωλήσεις σου, το μικτό σου κέρδος, την απόδοση κάθε ανθρώπου σου, τις δαπάνες σου, το χρόνο απασχόλησης σε κάθε έργο, τα πάντα. Μην κρατάς επιβάτες, κάθε εργαζόμενος πρέπει να συμβάλλει στα έσοδα.
12. Βρες ένα καλό Coach και ένα εμπνευστικό Μέντορα και ζήτησε τους να σε κάνουν καλύτερο. Ο ένας θα σε βοηθήσει να ισορροπήσεις τις απαιτήσεις της δουλειάς και να φέρεις περισσότερα και καλύτερα αποτελέσματα, χωρίς ψυχικά ή σωματικά τραύματα, οικογενειακά ή κοινωνικά προβλήματα. Ο άλλος θα σε βοηθήσει να αναπτύξεις την προσωπικότητά του, να χειριστείς συγκρούσεις και διλήμματα με σοφία και νηφαλιότητα, να προσφέρεις στην κοινωνία αυτό που πρέπει και να φτάσεις σε ένα υψηλό επίπεδο αυτοεκπλήρωσης. Συνολικά, θα φτάσεις σε ένα υψηλότερο επίπεδο πληρότητας, ισορροπία και ευτυχίας.Εδώ τελειώνουν οι βασικές συμβουλές, αλλά δεν σταματάνε ποτέ οι ενέργειες που μπορείς να κάνεις για να πετύχει η επιχείρησή σου. Σκέφτομαι, πως ένα τρόπος να γίνεις καλύτερος στη δουλειά σου και να ανοίξεις τους ορίζοντές σου είναι τα ταξίδια. Αντί για τις συνηθισμένες σου διακοπές στο νησί, στο εξοχικό ή στο πολυτελές ξενοδοχείο, κάνε ταξίδια σε άλλες χώρες και παρακολούθησε συμπεριφορές, νεωτερισμούς, τάσεις, μεθοδολογίες και προσεγγίσεις που αφορούν στη δουλειά σου.
Θα συνιστούσα να ξεκινήσεις την πρώτη χρονιά από μικρές χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, όπως η Αυστρία, η Ελβετία, η Ολλανδία, το Βέλγιο, η Δανία. Είναι χώρες με μικρή έκταση και πληθυσμό, χωρίς αξιόλογες φυσικές πηγές ή πόρους και όμως είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικές και σε σύγκριση με εμάς, πλούσιες. Δες πώς λειτουργούν στο χώρο της δουλειάς σου. Την επόμενη χρονιά πήγαινε να δεις 3-4 μεγάλες πόλεις στην Κίνα κα στην Ινδία και κάνε τις ίδιες παρατηρήσεις. Την άλλη χρονιά πήγαινε στη Β. Αμερική, αποφεύγοντας τις 4-5 πολύ μεγάλες πόλεις, αλλά βλέποντας μεγάλες πόλεις του αμέσως επόμενου μεγέθους, όπως το Σηάτλ, το Πόρτλαντ ή το Βανκούβερ στη Δύση, την Ατλάντα, το Ντάλλας και τη Νέα Ορλεάνη στο Νότο και τη Βοστώνη ή τη Μιννεάπολη ή το Τορόντο στα Βορειανατολικά. Υπάρχουν 50 τουλάχιστον πόλεις στη Β. Αμερική που έχουν ίση ή μεγαλύτερη οικονομική δραστηριότητα με την Αθήνα. Αλλά μην παρασυρθείς από το πώς λειτουργεί η Ν. Υόρκη. Είναι δεκάδες και ίσως εκατοντάδες φορές μεγαλύτερη από την Αθήνα οικονομικά, ¼ των κατοίκων της έχουν γεννηθεί σε άλλη χώρα και την επισκέπτονται κάθε χρόνο 60 εκατομμύρια τουρίστες.
Πιστεύω ότι με ταξίδια θα κερδίσεις μια βαθύτερη και σαφέστερη κατανόηση της δουλειάς σου και της ανανέωσης που πάντα χρειάζεται και θα γίνεις ένας δυνατός παίχτης σε όποιον κλάδο έχεις επιλέξει.
